มีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักครั้งแรก ต้องเตรียมตัวอย่างไร?

ในยุคที่ข้อมูลเรื่องเพศหาได้ง่าย แต่หลายครั้งก็ปะปนด้วยความเข้าใจผิด การมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักกลายเป็นเรื่องที่หลายคนสงสัย โดยเฉพาะวัยรุ่นหรือคนที่เริ่มต้นเรียนรู้เรื่องเพศสัมพันธ์อย่างจริงจัง สิ่งสำคัญคือ ต้องเข้าใจว่าการมีเพศสัมพันธ์คือการตัดสินใจร่วมกัน และต้องให้ความสำคัญกับความปลอดภัย และสุขภาพเป็นอันดับแรก

เราจะอธิบายแบบเป็นกลาง และเน้นสุขศึกษา ตั้งแต่ว่าเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักคืออะไร มีความเสี่ยงอะไรบ้าง ควรเตรียมตัวอย่างไร ไปจนถึงวิธีดูแลตัวเองหลังมีเพศสัมพันธ์ เพื่อให้ผู้อ่านมีข้อมูลครบถ้วนเพียงพอในการตัดสินใจอย่างมีความรับผิดชอบ และปลอดภัยที่สุด

เพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก คืออะไร?

เพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก (Anal Sex) หมายถึง การกระทำทางเพศที่เกี่ยวข้องกับบริเวณทวารหนัก ไม่ว่าจะเป็นการสัมผัสทางกาย การใช้มือ หรือการใช้ส่วนของร่างกายในการกระตุ้นบริเวณดังกล่าว จุดประสงค์โดยรวมคือเพื่อสร้างความพึงพอใจทางเพศระหว่างคู่ของตน

สิ่งสำคัญที่ควรรู้ คือ โครงสร้างของทวารหนักแตกต่างจากช่องคลอด และไม่มีการหล่อลื่นตามธรรมชาติ ทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดบาดเจ็บ ระคายเคือง และรับเชื้อโรคได้ง่ายกว่า ดังนั้นคนที่คิดจะมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักครั้งแรกจำเป็นต้องเตรียมตัวให้พร้อมมากกว่าเพศสัมพันธ์รูปแบบทั่วไป

ทำความเข้าใจร่างกายก่อน ว่าทวารหนักไม่เหมือนช่องคลอด

ทวารหนัก (Anal Canal) มีโครงสร้าง และการทำงานต่างจากช่องคลอดหลายจุด และนี่คือเหตุผลที่ ความรู้ สำคัญมากก่อนตัดสินใจมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก

• ไม่มีการหล่อลื่นตามธรรมชาติ ทวารหนักไม่มีน้ำหล่อลื่น ดังนั้นมีความเสี่ยงต่อการถลอกหรือบาดเจ็บได้ง่าย หากไม่ใส่ใจความปลอดภัย
• ผนังบางกว่าช่องคลอด เสี่ยงต่อการฉีกขาด และติดเชื้อได้ง่ายกว่า
• เป็นบริเวณที่มีเส้นประสาทจำนวนมาก ทำให้มีความไวต่อความเจ็บ และการระคายเคือง

ดังนั้น การเตรียมตัวก่อนมีเพศสัมพันธ์ชนิดนี้จึงเป็นเรื่องสำคัญมาก ไม่ควรเร่งรีบ และควรทำด้วยความยินยอมของทุกฝ่าย

ไม่ว่าคุณจะมีเพศสัมพันธ์ในรูปแบบใด ความยินยอม เป็นพื้นฐานสำคัญที่สุด

• ทั้งสองฝ่ายต้องตกลงอย่างชัดเจน
• ไม่มีการบังคับ กดดัน หรือการตามใจฝืนความรู้สึก
• ต้องสามารถพูด ไม่ ได้ตลอดเวลา
• สื่อสารได้ว่ารู้สึกเจ็บ ไม่สบายตัว หรืออยากหยุด

ความยินยอมเป็นสิ่งที่ปกป้องทั้งด้านร่างกาย และสภาพจิตใจในระยะยาว

สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง สำหรับเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักครั้งแรก

แม้จะเป็นเรื่องส่วนตัว แต่การตัดสินใจมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก โดยเฉพาะครั้งแรก ต้องคำนึงถึงความปลอดภัยเป็นหลัก เพราะบริเวณทวารหนักบอบบาง และเสี่ยงต่อการเจ็บหรือการติดเชื้อได้ง่าย สิ่งต่อไปนี้คือพฤติกรรมที่ควรหลีกเลี่ยงอย่างเด็ดขาด

• ไม่ควรทำด้วยความรีบร้อนเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักต้องการเวลาในการเตรียมตัว และความผ่อนคลายของร่างกาย ถ้าฝืนหรือทำเร็วเกินไป อาจเกิดอาการเจ็บ ระคายเคือง หรือบาดแผลเล็ก ๆ ได้ การสื่อสารกับคู่ของคุณว่า “ช้า ๆ ก่อน” จึงเป็นสิ่งสำคัญมาก
• ไม่ควรทำเพราะถูกบังคับ หรือทำโดยไม่มีความยินยอม เพราะ เพศสัมพันธ์ทุกแบบต้องอยู่บนพื้นฐานของ ความยินยอม (Consent) ถ้ารู้สึกกดดัน กลัว เสียเปรียบ หรือไม่ได้อยากทำจริง ๆ ควรหยุดทันที การยอมเพราะกลัวเสียใจหรือกลัวอีกฝ่ายโกรธ ไม่ใช่เหตุผลที่ปลอดภัยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ
•  ไม่ควรละเลยการใช้ถุงยางอนามัย ถุงยางอนามัยช่วยลดความเสี่ยงการติดเชื้อได้มาก เช่น
• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
  • การอักเสบจากแบคทีเรีย
  • การระคายเคืองจากการเสียดสี
  • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักโดยไม่ใช้ถุงยางเด็ดขาด และควรเปลี่ยนถุงยางใหม่หากเปลี่ยนกิจกรรมทางเพศ
• ไม่ควรใช้อุปกรณ์ที่ไม่ใช่ทางการแพทย์หรือไม่เหมาะสำหรับร่างกาย อุปกรณ์ที่ไม่ได้ออกแบบมาสำหรับการใช้งานทางเพศอาจ
  • มีพื้นผิวแข็งหรือคม
  • ทำจากวัสดุที่ไม่ปลอดภัย
  • เป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค
  • ทำให้เกิดการบาดเจ็บหรือการติดเชื้อ
  • ถ้าจะใช้อุปกรณ์ใด ๆ ควรเป็นอุปกรณ์ที่ผลิตเพื่อการใช้งานทางเพศโดยเฉพาะ และง่ายต่อการทำความสะอาด
• ไม่ควรมีเพศสัมพันธ์ถ้ามีอาการแผล อักเสบ หรือมีการติดเชื้อ หากบริเวณทวารหนักหรืออวัยวะเพศมี
  • แผล
  • ผื่น
  • การอักเสบ
  • อาการเจ็บผิดปกติ
  • หรือติดเชื้อใด ๆ
  • ควรงดกิจกรรมทันทีจนกว่าอาการจะหาย เพราะแผลเล็ก ๆ ก็ทำให้ติดเชื้อได้ง่ายขึ้นมาก โดยเฉพาะโรคที่มีการติดต่อผ่านการสัมผัสโดยตรง

สุขอนามัย และการเตรียมตัวด้านร่างกาย 

แม้จะไม่ต้องทำขั้นตอนยุ่งยาก แต่ควรรักษาความสะอาดตามพื้นฐานเพื่อป้องกันการติดเชื้อ

• ทำความสะอาดบริเวณทวารหนักตามปกติ ใช้สบู่อ่อน ๆ ล้างเฉพาะภายนอกเท่านั้น ไม่ควรใช้น้ำยาล้างภายในหรือสารเคมีที่อาจระคายเคือง
• หลีกเลี่ยงการสวนล้างด้วยน้ำแรงหรือบ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้ผนังลำไส้ระคายเคืองหรือบาดเจ็บได้
• หากมีอาการผิดปกติ ควรงดทันที เช่น เจ็บมากผิดปกติ เลือดออก คัน น้ำเหลือง หรืออาการบวมอักเสบ

เตรียมใจ ไม่ต้องรีบ และควรหยุดทันทีถ้ามีอาการเจ็บ

ครั้งแรกของเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักมักรู้สึก ตึง หรือ ไม่คุ้นเคย แต่ไม่ควรเจ็บมากจนทนไม่ไหว

• ควรสื่อสารกันตลอดเวลา แจ้งอีกฝ่ายได้ว่ารู้สึกตึงหรือไม่สบาย
• หากมีอาการเจ็บแปลบเฉียบพลัน ควรหยุดทันทีเพราะอาจเป็นภาวะบาดเจ็บของผนังลำไส้
• หลังเสร็จแล้ว ให้สังเกตอาการ

ดูว่ามีเลือดออกปริมาณมาก เจ็บผิดปกติ หรือมีไข้ในวันถัดมา หากมีอาการเหล่านี้ควรพบแพทย์

ความปลอดภัยทางอารมณ์ก็สำคัญ

หลายคนอาจรู้สึกกังวล เขิน หรือกลัวเจ็บ ซึ่งเป็นเรื่องปกติมาก โดยเฉพาะครั้งแรก

สิ่งที่ควรทำ

• เตรียมตัวด้านข้อมูลก่อน
• มีคู่ที่ให้ความรู้สึกปลอดภัย และไว้ใจได้
• พูดคุยกันล่วงหน้าเกี่ยวกับความคาดหวัง และขอบเขต
• หยุดได้ทุกเมื่อที่รู้สึกไม่สบายใจ

การปกป้องสภาพจิตใจเป็นส่วนหนึ่งของเพศสัมพันธ์ที่ดี และปลอดภัยเหมือนกัน

การตรวจสุขภาพทางเพศเป็นประจำ

ไม่ว่าคุณจะมีเพศสัมพันธ์รูปแบบใด การตรวจสุขภาพทางเพศเป็นประจำถือว่าเป็นพฤติกรรมที่รับผิดชอบต่อตนเอง และคู่ของคุณ แนะนำตรวจอย่างน้อยปีละ 1–2 ครั้ง

• ตรวจ HIV เป็นหนึ่งในการตรวจที่ควรทำเป็นประจำ เพราะบางครั้งเชื้อ HIV ไม่มีอาการในช่วงแรก การตรวจช่วยให้รู้ผลเร็ว และเข้าสู่การดูแลรักษาได้ทันที ซึ่งปัจจุบันสามารถควบคุมได้ดีหากได้รับยาอย่างต่อเนื่อง
• ตรวจซิฟิลิส ซิฟิลิสเป็นโรคที่อาจไม่แสดงอาการในบางระยะ การตรวจเป็นประจำจึงช่วยให้รักษาได้เร็ว และลดการแพร่เชื้อให้ผู้อื่น
• ตรวจหนองใน และคลามัยเดีย ทั้งสองโรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้โดยไม่แสดงอาการ โดยเฉพาะในผู้ชาย การตรวจช่วยให้ค้นหาการติดเชื้อที่อาจทำให้เกิดการอักเสบหรือลุกลามได้
• ตรวจ HPV ปัจจุบัน ผู้ชายสามารถตรวจ HPV ได้ในบางสถานพยาบาล โดยเฉพาะผู้ที่มีความเสี่ยงสูง เช่น ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก การตรวจช่วยเฝ้าระวังความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นบริเวณทวารหนักหรืออวัยวะเพศ

การตรวจสุขภาพทางเพศเป็นสิ่งสำคัญ เพราะ

• ช่วยค้นหาโรคตั้งแต่ระยะแรก
• การรักษาในระยะเริ่มต้นได้ผลดีกว่า
• ลดความเสี่ยงการแพร่เชื้อให้ผู้อื่น
• ส่งเสริมความมั่นใจ และความสบายใจในการมีความสัมพันธ์
• เป็นส่วนหนึ่งของการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ทั้งกาย และใจ

การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ 

เพศสัมพันธ์ทางทวารหนักถือว่ามีความเสี่ยงสูงต่อโรคติดต่อหลายชนิด เช่น HPV HIV หนองใน ซิฟิลิส และแบคทีเรียต่าง ๆ ดังนั้นการป้องกันที่ถูกต้องคือสิ่งจำเป็นมาก

• ใช้ ถุงยางอนามัยทุกครั้ง เลือกถุงยางแบบสำหรับเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก และตรวจวันหมดอายุ เป็นสิ่งที่ช่วยลดความเสี่ยงได้ดีที่สุด
• ใช้ สารหล่อลื่นสูตรน้ำ หรือซิลิโคนเพื่อลดการเสียดสี และการบาดเจ็บ (ห้ามใช้โลชั่น ครีม หรือปิโตรเลียมเจลลี่ เพราะทำให้ถุงยางแตกง่าย)
• อย่าใช้ถุงยางอนามัยอันเดิมสลับไปช่องทางอื่น เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อโรค
• หากมีความเสี่ยงสูง แนะนำปรึกษาแพทย์เรื่อง PrEP หรือการตรวจโรคเหมาะสำหรับผู้ที่มีเพศสัมพันธ์สม่ำเสมอหรือมีคู่นอนหลายคน

อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม

• โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในวัยรุ่นออนไลน์ เรื่องใกล้ตัวที่ป้องกันได้
• เลือกให้ชัวร์ ป้องกันให้ตรงจุด หยุดเอชไอวีได้จริง

การเตรียมตัวก่อนมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนักครั้งแรก ต้องเน้นความปลอดภัยเป็นอันดับหนึ่ง เพราะ การมีเพศสัมพันธ์ไม่ว่าจะรูปแบบใด เป็นเรื่องที่ต้องอาศัย ความยินยอม ความรู้ ความปลอดภัย และการเคารพกัน และกัน โดยเฉพาะเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก ซึ่งมีความเสี่ยงสูงกว่าแบบอื่น การเตรียมตัวที่ดีจะช่วยลดการบาดเจ็บ และลดความเสี่ยงโรคติดต่อได้มาก

เอกสารอ้างอิง

• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Sexually Transmitted Infections (STIs) — Fact Sheet. รายละเอียดเกี่ยวกับความเสี่ยง อาการ และการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์.
  ออนไลน์ออนไลน์ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก: https://www.cdc.gov/std/general/default.htm
• World Health Organization (WHO). Sexually Transmitted Infections (STIs) Fact Sheet. แนวทางและข้อมูลสถานการณ์โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในระดับโลก.
  ออนไลน์ออนไลน์ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/sexually-transmitted-infections-(stis)
• Planned Parenthood. Safer Sex: Condoms and Lubricants. ข้อมูลเกี่ยวกับการป้องกัน การใช้ถุงยาง และสารหล่อลื่นที่เหมาะสม.
  ออนไลน์ออนไลน์ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก: https://www.plannedparenthood.org/learn/stds-hiv-safer-sex/safer-sex
• สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.). สุขภาวะทางเพศและการป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์.
  ออนไลน์ออนไลน์ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihealth.or.th
• กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ประเทศไทย. แนวทางการป้องกันและเฝ้าระวังโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในประเทศไทย.
  ออนไลน์ออนไลน์ออนไลน์ เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th